Göktürk Devleti’nin Hükümdarları; Göktürk Devleti, Türk tarihinin önemli bir dönüm noktası olan ve Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde büyük bir yer tutan bir imparatorluktur. Bu devletin hükümdarları, yalnızca askeri ve siyasi başarılarıyla değil, aynı zamanda kültürel ve idari reformlarıyla da tarihe adlarını yazdırmışlardır. Göktürk Devleti’nin hükümdarları, Türk milletinin devlet yönetimi anlayışını ve kültürel yapısını şekillendirmiştir. Bu makalede, Göktürk Devleti’nin hükümdarları kimlerdir, ne gibi başarılar elde etmişlerdir ve devletin tarihindeki rollerini detaylıca inceleyeceğiz. Göktürk Devleti’nin hükümdarları hakkında bilgi sahibi olmak, Türk tarihini anlamak için büyük önem taşımaktadır.
Göktürk Devleti’nin Hükümdarları (Doğu)
1. Bumin Kağan (551-552)
Göktürk Devleti’nin kurucusu olan Bumin Kağan, 552 yılında devleti kurarak kendini “İl Kağan” ilan etmiştir. Onun liderliğinde Göktürkler, hızla güçlenmiş ve genişlemiştir.
2. Kara Kağan (552-553)
Bumin Kağan’ın yerine geçen Kara Kağan, devletin kuruluş sürecini devam ettirmiştir.
3. Mukan Kağan (553-572)
Göktürk Devleti’nin en parlak dönemlerinden birini yaşatan Mukan Kağan, devletin sınırlarını genişleterek Orta Asya’da büyük bir hakimiyet kurmuştur.
4. Tapar Kağan (572-581)
Tapar Kağan, iç politikada bazı zorluklarla karşılaşmış ancak kültürel gelişimi desteklemiştir. Budizm’in yayılmasına öncülük etmiştir.
5. An-luo Kağan (581-582)
An-luo Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
6. Işbara Kağan (582-587)
Işbara Kağan, iç karışıklıklarla ve Çin saldırılarıyla mücadele etmiş, devletin bağımsızlığını koruma çabasında olmuştur.
7. Baga Kağan (587-588)
Baga Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
8. Tölis Kağan (600-609)
Tölis Kağan, Göktürk Devleti’nin istikrarını sürdürmeye çalışmıştır.
9. Shibi Kağan (609-619)
Shibi Kağan, askeri başarılarıyla devletin gücünü korumuştur.
10. Tüli Kağan (619-621)
Tüli Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
11. İllig Kağan (621-630)
İllig Kağan, Çin saldırılarına karşı devleti savunmuştur.
12. Dabu Kağan (630-638)
Dabu Kağan, Çin etkisine karşı mücadele etmiştir.
13. Yugu Şad (638-639)
Yugu Şad, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
14. Yiminishusilipi Kağan (641-643)
Yiminishusilipi Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
15. Yizhu Chebi Kağan (638-649), (648-650)
Yizhu Chebi Kağan, iki kez tahta geçmiştir.
16. Ashina Nizek Beg Kağan (679-680)
Ashina Nizek Beg Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
17. Ashina Funian Kağan (681-682)
Ashina Funian Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
18. İltiriş Kağan (682-691)
İltiriş Kağan, devleti yeniden toparlamış ve güçlendirmiştir.
19. Kapgan Kağan (691-716)
Kapgan Kağan, askeri başarılarıyla devleti zirveye taşımıştır.
20. İnel Kağan (716)
İnel Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
21. Bilge Kağan (716-734)
Bilge Kağan, devleti yeniden güçlendirmiş ve önemli reformlar gerçekleştirmiştir.
22. Yiran Kağan (734-740)
Yiran Kağan, devleti idare etmiştir.
23. Tenri Kağan (740-741)
Tenri Kağan, devleti idare etmiştir.
24. Kutlug Yabgu (741-742)
Kutlug Yabgu, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
25. Ozmış Kağan (742-744)
Ozmış Kağan, devleti idare etmiştir.
26. Baimei Kağan (744-745)
Baimei Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
Göktürk Devleti’nin Hükümdarları (Batı)
1. İstemi Yabgu (552-576)
Batı Göktürk Kağanlığı’nın kurucusu olan İstemi Yabgu, batı topraklarının yönetimini üstlenmiştir.
2. Tardu Yabgu Kağan (576-603)
Tardu Yabgu Kağan, batı topraklarını yönetmiş ve devletin batıya doğru genişlemesine katkıda bulunmuştur.
3. Chuluo Kağan (603-611)
Chuluo Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
4. Shegui Kağan (611-618)
Shegui Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
5. Tong Yabgu Kağan (618-630)
Tong Yabgu Kağan, batı topraklarını yönetmiş ve Bizans İmparatorluğu ile ilişkileri geliştirmiştir.
6. Bagatur Küllüg Sipi Kağan (630)
Bagatur Küllüg Sipi Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
7. Yipi Böluo Si Yabgu Kağan (630-633)
Yipi Böluo Si Yabgu Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
8. Tarduş Kağan (633-634)
Tarduş Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
9. Işbara İltiriş Kağan (634-638)
Işbara İltiriş Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
10. Yipi Tarduş Kağan (638-642)
Yipi Tarduş Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
11. Yiqulishi Yipi Kağan (639-640)
Yiqulishi Yipi Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
12. Bagatur Yipi Yabgu Kağan (640-641)
Bagatur Yipi Yabgu Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
13. Yipi Işbara Kağan (641-642)
Yipi Işbara Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
14. Yipi Shegui Kağan (642-649)
Yipi Shegui Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
15. Işbara Kağan (651-656)
Işbara Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
16. Xingxiwang Kağan (651-667)
Xingxiwang Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
17. Jiezhöng Shizhu Kağan (667-692)
Jiezhöng Shizhu Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
18. I. On Ok Kağan (677-679)
I. On Ok Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
19. II. On Ok Kağan (704-716)
II. On Ok Kağan, batı topraklarını yönetmiştir.
20. Ashina Xian (705-717)
Ashina Xian, batı topraklarını yönetmiştir.
21. III. On Ok Kağan (739)
III. On Ok Kağan, kısa süren hükümdarlık döneminde devleti idare etmiştir.
Göktürk Devleti’nin hükümdarları, Türk tarihinin şekillenmesinde büyük rol oynamışlardır. Bu hükümdarlar, devletin kuruluşundan zirve dönemine kadar birçok başarıya imza atmış ve Türk kültürünün gelişimine katkıda bulunmuşlardır. Göktürk Devleti’nin hükümdarları, sadece askeri ve siyasi başarıları ile değil, aynı zamanda kültürel mirasları ile de anılmaktadır. Göktürk Devleti’nin hükümdarları, Türk tarihinin önemli bir parçası olarak kalmaya devam edecektir.
Göktürk Devleti’nin hükümdarları hakkında bilgi sahibi olmak, Türk tarihini anlamak için büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, Göktürk Devleti’nin hükümdarları üzerine yapılan çalışmalar ve araştırmalar, tarihe ışık tutmaya devam edecektir.
Göktürk Devleti’nin Hükümdarları ile ilgili Yazılar
